Προστασία της Κυριότητας κατά το Ελληνικό Δίκαιο

Η κυριότητα αποτελεί ένα απόλυτο, αποκλειστικό και διαρκές δικαίωμα επί πράγματος, το οποίο προστατεύεται από το ελληνικό δίκαιο μέσω ποικίλων μέσων και μηχανισμών. Η προστασία αυτή εκτείνεται τόσο στην υπεράσπιση της κυριότητας όσο και στην απόδοση δαπανών και ευθύνης του νομέα.

1. Μέσα Προστασίας της Κυριότητας

Η ελληνική νομοθεσία παρέχει διάφορα μέσα προστασίας της κυριότητας, τα οποία διακρίνονται σε δικαστικά και εξωδικαστικά:

Διεκδικητική αγωγή (άρθρο 1094 ΑΚ): Ο κύριος ενός πράγματος μπορεί να απαιτήσει την απόδοσή του από οποιονδήποτε το κατέχει αδικαιολόγητα.

Αρνητική αγωγή (άρθρο 1108 ΑΚ): Ο κύριος μπορεί να ζητήσει την άρση κάθε προσβολής της κυριότητάς του και την παράλειψη μελλοντικών παρενοχλήσεων.

Προσωρινά μέτρα προστασίας: Σε περιπτώσεις άμεσου κινδύνου, μπορούν να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα για την προσωρινή προστασία της κυριότητας.

Ποινική προστασία: Σε περιπτώσεις παράνομης κατακράτησης ή φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, προβλέπονται και ποινικές κυρώσεις.

2. Ευθύνη Νομέα

Ο νομέας είναι το πρόσωπο που κατέχει και χρησιμοποιεί ένα πράγμα με τη βούληση να το εξουσιάζει. Η ευθύνη του νομέα σχετίζεται τόσο με την ορθή διαχείριση του πράγματος όσο και με την υποχρέωσή του να το αποδώσει στον κύριο σε ορισμένες περιπτώσεις:

- Αν ο νομέας κατέχει το πράγμα παράνομα (π.χ. με καταπάτηση), ευθύνεται για την απόδοσή του και για αποζημίωση του κυρίου.

- Ο καλόπιστος νομέας δεν ευθύνεται για απόδοση ωφελημάτων που απέκτησε από τη χρήση του πράγματος πριν ενημερωθεί για την έλλειψη δικαιώματος.

- Ο κακόπιστος νομέας, αντιθέτως, υποχρεούται να επιστρέψει όλα τα οφέλη και να αποκαταστήσει κάθε ζημία που προκάλεσε στον κύριο.

3. Αξίωση Δαπανών

Οι δαπάνες που πραγματοποιεί ο νομέας στο πράγμα διακρίνονται σε:

Αναγκαίες δαπάνες: Ο κύριος υποχρεούται να τις επιστρέψει στον νομέα, καθώς αυτές είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του πράγματος.

Χρήσιμες δαπάνες: Ο κύριος μπορεί να επιλέξει είτε να τις επιστρέψει είτε να επιτρέψει στον νομέα να αφαιρέσει τα πρόσθετα στοιχεία που εισήγαγε, εφόσον αυτό δεν προκαλεί ζημία στο πράγμα.

Δαπάνες πολυτελείας: Δεν επιστρέφονται, εκτός αν ο κύριος επιθυμεί να τις διατηρήσει.

4. Δικαιώματα Νομέα

Ο νομέας, ακόμη και αν δεν είναι κύριος, έχει ορισμένα δικαιώματα:

Προστασία από αυθαίρετη αποβολή (άρθρο 987 ΑΚ): Ο νομέας μπορεί να προσφύγει στη δικαιοσύνη αν κάποιος επιχειρήσει να του αφαιρέσει την κατοχή του πράγματος χωρίς νόμιμη αιτία.

Δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης: Ο καλόπιστος νομέας μπορεί να χρησιμοποιεί το πράγμα και να απολαμβάνει τα οφέλη του μέχρι να ζητηθεί η επιστροφή του από τον κύριο.

Δικαίωμα αποζημίωσης για δαπάνες: Όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να αξιώσει την επιστροφή αναγκαίων και ενίοτε χρήσιμων δαπανών.

Συμπέρασμα

Η προστασία της κυριότητας στο ελληνικό δίκαιο είναι εκτενής και παρέχει μέσα υπεράσπισης τόσο στον κύριο όσο και στον νομέα, εξισορροπώντας τα συμφέροντά τους. Η σωστή κατανόηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την κυριότητα και τη νομή μπορεί να προλάβει διαφορές και να διασφαλίσει τη νόμιμη και ομαλή χρήση της ιδιοκτησίας.

Το δικηγορικό μου γραφείο διαθέτει πλούσια εμπειρία επί υποθέσεων κυριότητας και νομής ακινήτων και είναι σε θέση να προστατεύσει τα συμφέροντά σας με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.