Αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα

Μετά τη λύση του γάμου με δικαστική απόφαση ή την συμπλήρωση τριετούς διάστασης μεταξύ των συζύγων υπάρχει ενδεχομένως ένα νόμιμο δικαίωμα προς διεκδίκηση, από τον ένα σύζυγο προς τον άλλον, η λεγόμενη «αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα». Χρησιμοποιώ τον όρο «ενδεχομένως», διότι προϋπόθεση για τη διεκδίκηση αυτή είναι η περιουσία του ενός συζύγου να έχει αυξηθεί μετά το γάμο και ο άλλος σύζυγος να έχει συμβάλλει στην αύξηση αυτή με οποιονδήποτε τρόπο.

Ο Αστικός Κώδικας στο άρθρο 1400 ορίζει ότι η συμβολή αυτή τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο 1/3 της περιουσιακής αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί ότι είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη ή μηδενική. Για να μπορέσει ο σύζυγος που θεωρεί ότι δικαιούται να διεκδικήσει κάτι κατά τα παραπάνω, θα πρέπει να αποδείξει ότι υπάρχει διαφορά (αύξηση) της περιουσίας του άλλου συζύγου, μεταξύ δύο διαφορετικών χρονικών σημείων, δηλαδή από την τέλεση του γάμου τους (αρχική περιουσία) μέχρι και το χρόνο που γεννάται η αξίωση για συμμετοχή στα αποκτήματα (τελική περιουσία).

Το τεκμήριο του 1/3 σημαίνει ότι για το ποσοστό αυτό ο ενάγων σύζυγος δεν χρειάζεται να αποδείξει τη συμβολή του στην αύξηση της περιουσίας του άλλου, πρέπει όμως να αποδείξει ότι υπήρξε πράγματι αυτή η αύξηση. Αν θεωρεί ότι δικαιούται μεγαλύτερο ποσοστό, θα πρέπει να μπορεί να το αποδείξει, εγχείρημα συνήθως δύσκολο. Όλα όμως κρίνονται κατά περίπτωση, δηλαδή δεν αποκλείεται να μπορεί και εύκολα να το πράξει. Η συμβολή του συζύγου που ενάγει δεν είναι απαραίτητο να συνίσταται μόνο σε παροχή κεφαλαίων προς τον εναγόμενο σύζυγο. Μπορούν να συνυπολογιστούν και υπηρεσίες του στον συζυγικό οίκο και στην ανατροφή των παιδιών, αν υπάρχουν, οι οποίες και αυτές αποτιμώνται σε χρήμα.

Το νόημα είναι ότι με τον τρόπο αυτό ο άλλος σύζυγος αφέθηκε ελεύθερος να αναπτύξει την πιθανή επιχειρηματική του δραστηριότητα και να αυξήσει την περιουσία του, απερίσπαστος από το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών εργασιών και φροντίδων, στις οποίες όμως όφειλε κι αυτός να συνεισφέρει. Πέρα από την ανωτέρω γενική θεώρηση της αξίωσης αυτής, υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες ουσίας αλλά και δικονομικές, οι οποίες περιπλέκουν την επιδίωξη της αξίωσης και δεν είναι του παρόντος να τις αναλύσω. Εναπόκειται στον δικηγόρο να αξιολογήσει και να δομήσει σωστά το όλο εγχείρημα, ώστε η κατάληξη να είναι θετική για τον πελάτη του, συνεπώς απαιτείται να έχει την απαιτούμενη εμπειρία.

Ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να προσέξει ο σύζυγος που πιστεύει ότι διατηρεί σχετικό δικαίωμα, είναι το γεγονός ότι πρέπει να το ασκήσει εντός 2 ετών από την αμετάκλητη λύση του γάμου του ή από τη συμπλήρωση τριετούς διάστασης των συζύγων, αν ο γάμος δεν έχει λυθεί δικαστικά. Θα πρέπει τέλος να λεχθεί ότι η αξίωση είναι χρηματική, δηλαδή δεν ζητάμε τη μεταβίβαση ποσοστού ακινήτων κλπ αλλά την επιδίκαση συγκεκριμένου χρηματικού ποσού. Το γραφείο μου έχει χειριστεί πολλές σχετικές υποθέσεις και εγγυάται τον ορθό νομικό χειρισμό τους, πάντοτε με συνέπεια, υπευθυνότητα και λογικό κόστος.